Jaarverslag 2015

Activiteiten 2015

Introductie

“Kunde ya bangi itu iboba ne mate“, is een uitdrukking in Tshiluba, één van de talen die in Congo gesproken wordt. Letterlijk vertaald is het "Bonen worden eetbaar met het zweet van velen". Het drukt de dankbaarheid uit van Somba Manya naar alle personen en organisaties die onze droom hebben ondersteund.

De naam Somba Manya komt uit dezelfde taal en betekent: “Ga zitten en leer” Dit is het motto waarmee wij ons inzeten voor scholing van jongeren in DR Congo.

Al groeiende wordt onze benadering de laatste jaren wat aangepast in de hoop de fondsen die wij krijgen nog effectiever in te zetten. In dit rapport hierover een verslag.

De context

Sinds jaren is er een verlaging van de levensstandaard merkbaar in Kinshasa, de hoofdstad van DR Congo. Terwijl de infrastructuur verbeterd, en een verbetering merkbaar is in het hogere segment, gaan de omstandigheden voor het volk niet mee. In tegendeel, de prijzen stijgen en de werkeloosheid neemt toe, vooral bij jongeren.

Veel van hen gaan niet naar school. Schoolgeld is erg duur en omdat ouders niet al hun kinderen naar school kunnen sturen, blijven de meisjes als eerste thuis. Hierdoor zijn zij minder weerbaar en dus vatbaar voor vernedering of zelfs geweld in hun sociale omgeving.

Een tienermoeder

Congo heeft geen opvang voor kansarme jongeren. Al jaren zit het land in een aaneenschakeling van conflicten die uitsluiting en marginalisatie eerder in de hand werken dan oplossen. Jongeren, kindmoeders, gehandicapten, zijn hiervan de dupe.

De wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voorspelde in 2009 dat DR Congo in 2014 meer dan 10 miljoen ongeschoolde kindmoeders zou hebben. Wij verwachten dat dit aantal toeneemt. De armoede versterkt de kwetsbaarheid.

Schoolgeld

Sinds haar oprichting in 1998 werkt Somba Manya met deze groep. Door het betalen van schoolgeld voor kinderen zonder vader en/of moeder en door het stimuleren van betaald werk voor alleenstaande moeders. Natuurlijk is dat een druppel op een gloeiende plaat. We zijn maar een kleine stichting. Maar al kunnen we maar het lot van enkele kinderen beinvloeden….

Jaarlijks verzorgden wij het onderwijs voor vijf tot acht kinderen, meestal basisschool, soms ook middelbare school. Eén meisje. Muenyi Germaine, hebben wij begeleid tot aan het HBO. Zij hoopt dit jaar af te studeren aan het Institut Supérieur d’Arts et Métiers.

Voor dit meisje betekend het een werkelijke ontsnapping uit een achterstandspositie. Iets om best trots op te zijn.

Muenyi Germaine

Door onze contacten met de Universiteit van Kinshasa hadden wij ook de mogelijkheid om een veelbelovende student een financiële steuntje in de rug te geven. Dat voorkwam dat hij zijn studie moest opgeven. Maar al te vaak komt het voor dat studenten door geldgebrek hun studie niet afmaken. Wij zien dat een beperkte steun op zo’n moment een enorm verschil kan maken in het leven van een persoon en willen deze steun graag blijven geven wanneer iemand zich al bewezen heeft als serieuze student(e).

Getaris

De grootste verandering in ons beleid komt door de samenwerking met centrum Getaris.

Dit centrum is opgericht voor de ondersteuning van jonge meisjes in praktische vaardigheden, om te werken aan hun zelfwaardering en de mogelijkheid om zelf geld te verdienen. In het centrum vinden de jongeren opleiding en informatie.

Getaris heeft met ad hoc financiele steun in 2014 een klein multifunctioneel centrum kunnen bouwen met een zaal van 12 bij 7 meter die plaats biedt aan 40 personen, een afgesloten berging en een verblijf voor een bewaker.

Er is een overdekte veranda die vrij toegankelijk is, ook buiten de vormingsactiviteiten om, en er is ruimte voor de bouw van een grotere overdekte open ruimte aan de zijkant.

Centrum Getaris

Het centrum ligt in de wijk Kinkole / N’sele. Een semi-rurale omgeving op 35 km van Kinshasa waar geen stromend water of elektriciteit is.  60% van de meisjes heeft er geen schooldiploma. Veel ouders willen sturen hun dochters niet naar school vanwege angst voor ongewenste zwangerschap. Iemand verwoordde het als volgt: « Meisjes zijn broedkippen. Als je hen naar school laat gaan, vraag je om moeilijk heden. »

Cursussen

Het centrum wil praktijkopleidingen bieden om bestaande kennis te verbeteren. Onze formule is gebaseerd op het doorgeven van expertise. Wij willen tot een uitwisseling van kennis komen op transnationaal niveau. Wij profiteren bijvoorbeeld van mensen die op doorreis zijn in Congo en daar hun specifieke vaardigheden willen delen met jonge Congolezen. Maar ook op lokale mensen met specifieke vaardigheden doen wij graag een beroep.

Het benaderen van deelnemers doen wij samen met religieuze leiders. Zij kennen de bevolking en veel jonge meisjes die door hun ouders weggestuurd zijn, vluchten naar de kerk. Ouders zijn ook welkom, het centrum bevindt zich midden in de wijk en zij kunnen komen kijken en vragen stellen.

In 2015 hebben wij een begin gemaakt met de uitrusting voor het centrum: 6 naaimachines, 10 tafels, 20 stoelen, een toonbank en enkele polystyreen koppen om pruiken op te maken. Ook is er een eerste cursus pruiken maken gegeven.

Het idee is om te beginnen met opleidingen 3 maanden. Later kan dit uitgebouwd worden tot 1 jaar. In de groep bouwen de meisjes aan een sociaal netwerk en na de opleiding hopen wij ze te kunnen helpen met zoeken naar werk of naar een micro-krediet om voor zichzelf te beginnen.

Opleiding pruikenmaken

Veel Congolese meisjes kunnen haren vlechten en weten daar vaak ook wat mee te verdienen. Pruiken worden daarnaast ook veel gedragen wanneer het eigen haar beschadigd is door het gebruik van agressieve producten, of tussen twee periodes van gevochten haar in.

Maar pruiken worden geïmporteerd uit China en zijn vaak van slechte kwaliteit.

Julie Beijers, een half Nederlandse, half Congolese maatschappelijk werkster met ervaring in het maken van pruiken, heeft een eerste cursus gegeven, waarin bleek dat de technieken om haren te vlechten een perfecte basis zijn om ook pruiken te kunnen maken.

De cursisten met hun pruiken

10 jonge vrouwen hebben deelgenomen en het was een groot succes.

Eén van de deelneemsters, die buitengewoon vaardig was, kan nu zelf cursusleidster worden voor een volgende groep.

Sarah, de nieuwe cursusleidster

Opleiding knippen en naaien

Kleermaken is een succesvol beroep. Veel Congolezen laten liever hun kleren naaien dan ze kant-en-klaar te kopen. Er zijn veel kleermakers in de stad. Wij zoeken daarom tijdens de cursus naar diversificatie, weg van de gebaande paden. Ook proberen wij opdrachten te krijgen van scholen voor het maken van schooluniformen en van universiteiten voor het maken van toga’s.

Een kleermaakster

In september 2016 gaat een eerste opleiding van start met behulp van Muenyi Germaine, de jonge vrouw die we hierboven genoemd hebben.

Wij stellen ons tot doel om aan afgestudeerden een mogelijkheid te geven een naaimachine van ons mee te krijgen op afbetaling.

Toekomstplannen

Verbetering van het centrum

Om in de toekomst meer activiteiten te kunnen ontplooien, willen wij investeren in het slaan van een waterput, en in zonne-energie. De zonnepanelen hebben wij al gekregen. Het terrein zal echter eerst ommuurd moeten worden, anders zijn we ze snel weer kwijt.

Theoretische scholing

Meisjes die bij Getaris een praktijkopleiding volgen, willen wij ook theoretische scholing aanbieden zoals lezen en schrijven, persoonlijke gezondheid, elementair begrip van de rechten van vrouw en kind, en het bijhouden van (gezins)financiën. Op dit moment worden dit lesprogramma ontwikkeld door docenten aan de Universiteit van Kinshasa. Zij zullen hun studenten vragen deze lessen te geven.

Opleiding horeca en verbetering van recepten.

Zodra we water hebben, kunnen we werken aan voedselbereiding.

Er is een toenemende behoefte aan verbetering van maaltijden en brood en gebak.

We merken een toenamen van de malewa, kleine, geimproviseerde restaurantjes waar vrouwen, vaak naast hun huis, zelfgemaakte maaltijden aanbieden aan de lokale bevolking.

In veel gevallen voldoen deze restaurantjes niet aan de basisregels van hygiene.

Wij willen hier aandacht aangeven, door in het bijzonder meisjes op te leiden die al werken in zo’n malewa, vaak samen met hun moeder.

De maaltijden die ze van hun moeder geleerd hebben, kunnen deze meisjes leren maken in betere condities, met meer aandacht voor de presentatie, hygiëne en ondernemerschap.

Ook hier hopen wij nieuwe formatrices te kunnen rekruteren uit de eerste groepen die de cursus volgen.

Misenga in haar Malewa

Opleiding voor jongens

Ook jonge jongens hebben belangstelling voor verbetering van hun vaardigheden in verschillende beroepen. Metselen, houtbewerken, installeren van zonnepanelen, reparatie van computers en telefoons, typewerk zijn voorbeelden van wat zij vragen. Wij denken er over na en willen hen graag wat bieden.

Leeszaal en kleine bibliotheek

In het centrum willen wij graag een kleine bibliotheek inrichten met boeken die interessant zijn voor de bezoekers. Op deze manier willen wij het lezen stimuleren en een bijdrage leveren aan verbetering van het niveau van onderwijs.

Auto financiering van het centrum

Wij hopen dat het centrum financieel autonoom kan worden. Op dit moment is dat moeilijk want de jongeren waar wij ons op richten hebben geen middelen om zelf het onderwijs te bekostigen. Wel zien wij mogelijkheden om de zaal waar wij de opleiding geven, af en toe te verhuren aan anderen. Hiervoor moeten we eerste investeren in zonnepanelen en koelkasten.

Conclusie

Somba Manya is begonnen met financiële ondersteuning voor het betalen van schoolgeld. Dit blijft een speerpunt in onze hulp, maar wordt meer toegespitst naar concrete individuele gevallen waar we werkelijk een verschil kunnen maken.

Daarnaast willen wij ons meer inzetten voor structurele praktische scholing via het centrum Getaris. Wij denken op deze manier meer jonge mensen daadwerkelijk te kunnen steunen in het vinden van een zinvolle plaats in de Congolese samenleving.